Medische keuring & sollicitatie

Algemene vragen

Het is moeilijk de fysieke conditie van sollicitanten te achterhalen. Gedurende de selectieprocedure mag u er ook niet naar vragen. Een vraag naar de algemene gezondheid mag wel (‘Is alles goed met u’), maar concreet informeren naar ziektes of aandoeningen niet. Is de sollicitant bijvoorbeeld elk jaar regelmatig ziek in verband met griep, katers en hooikoorts, dan hoeft hij of zij dat in principe niet met u te delen.

Wet op de medische keuringen

De Wet op de medische keuringen is duidelijk: privéomstandigheden spelen geen rol in het werk. Het medisch testen van een sollicitant zonder duidelijke redenen, is daarom streng verboden. Ook het op andere manieren inwinnen van informatie over de gezondheid van een sollicitant is taboe.

Er zijn enkele omstandigheden waarin die duidelijke redenen er wel zijn.

Zwaarwegende werkomstandigheden

Soms zijn de werkomstandigheden zo zwaarwegend dat een werkgever wel mag checken of de gezondheid van een sollicitant in het geding is. Als dat aan de orde is, mag de werkgever er zelfs toe overgaan een sollicitant medisch te keuren, alvorens tot een aanstelling over te gaan. Bepaalde lichamelijke (of geestelijke) beperkingen komen zo aan het licht. Die informatie kan voor een werkgever aanleiding zijn om een streep te zetten door de beoogde aanstelling.

Deze preventieve gezondheidscheck heet een aanstellingskeuring. Die is echter niet bedoeld om het ziekteverzuim laag te houden of toekomstige arbeidsongeschiktheid te voorkomen. Als dat het oogmerk is, moet een keuringsarts de keuring weigeren.

Specifieke risico’s

Wanneer dan wel keuren? Als er wordt gesolliciteerd naar een functie die specifieke gezondheidsrisico’s of veiligheidsrisico’s inhoudt voor een medewerker of voor de omgeving. Denk aan brandweermannen, piloten of duikers. Een aanstellingskeuring uitvoeren voor een administratief medewerker, is normaal gesproken niet toegestaan. Tenzij het een medewerker is die in een atoomcentrale komt te werken, want dan is het belangrijk om uit te sluiten dat de sollicitant lijdt aan kanker en extra gevoelig is voor straling.

Specifieke gezondheidseisen

Voor het uitoefenen van zulke beroepen moeten sollicitanten aan bepaalde eisen voldoen die ook te maken hebben met hun gezondheid. Een werkgever mag de sollicitant keuren om te checken of er aan deze eisen wordt voldaan. Neem een beroepschauffeur, dat is een beroep dat je alleen veilig kan uitoefenen als je gezichtsvermogen een bepaalde kwaliteit heeft. Een beroep waarin de aanstellingskeuring standaard wordt afgenomen, is dat van de profvoetballer. Een voetbalclub wil zeker weten dat een voetballer beschikt over de fysieke conditie om te voldoen aan voorwaarden om topsport uit te oefenen. Maar zelfs als deze aanstellingskeuring is toegestaan, dan mag dat alleen maar onder strikte voorwaarden.

Het is niet toegestaan om elke sollicitant gelijk naar de keuringsarts te sturen. De aanstellingskeuring mag alleen plaatsvinden als de sollicitatieprocedure is doorlopen en de kandidaat in aanmerking komt voor de functie.

Beperkt keuren

Ook het keuren van een droomkandidaat is aan beperkingen onderhevig. Gaat u bijvoorbeeld een dakdekker testen op hoogtevrees, dan mag u hem niet ook testen op stressgevoeligheid. Voordat de aanstellingskeuring kan plaatsvinden, moeten de specifieke gezondheidseisen voor een functie of bepaalde werkzaamheden in kaart zijn gebracht.

Toetsing van de eisen

Die eisen moeten voor het keuren worden getoetst door een deskundige, bijvoorbeeld de bedrijfsarts. Een gevolg van deze toets kan zijn dat de werkgever de opdracht krijgt om de gezondheidsrisico’s zo veel mogelijk te beperken. Is dat gebeurd of zijn zulke mogelijkheden er niet, dan pas komt er groen licht voor de aanstellingskeuring.

Wat doet de keuringsarts?

Het is aan de keuringsarts om te bepalen aan welke specifieke medische eisen de sollicitant moet voldoen. Het is dus niet aan de werkgever om een verlanglijstje in te dienen, dat de keuringsarts moet afwerken. Zo mag de werkgever die een oogtest wil afnemen bij de sollicitant, niet en passant ook testen of de sollicitant drugs gebruikt.

Het is ook aan de keuringsarts om de keuringsmethoden vast te stellen. Het kan gaan om een vragenlijst, maar ook een bloedonderzoek. Voldoet een aanstellingskeuring niet aan deze voorwaarden, dan is deze juridisch gezien ongeldig. De werkgever mag op basis daarvan de aanstelling niet weigeren.

Er zijn nog meer verplichtingen. Zo moet u de sollicitant volledig informeren over de aanstellingskeuring, de aanleiding, de keuringsmethoden en de uitslag.

Sollicitant aan zet

Is de keuring voltooid, dan is het nog even afwachten voor de werkgever. De uitslag moet namelijk eerst worden voorgelegd aan de sollicitant door de keuringsarts. Als de sollicitant besluit om zich terug te trekken uit de sollicitatieprocedure, dan mag de arts de uitslag niet delen met de werkgever. Er is immers geen werkrelatie tot stand gekomen. De gezondheidsinformatie doet er dan verder niet meer toe.

Het kan zijn dat de sollicitant het niet eens is met de uitslag, of deze niet gelooft. Een herkeuring is dan altijd mogelijk.